Fundusze inwestycyjne, październik 2024

Dane z minionego miesiąca

Krajobraz popularności funduszy nie uległ wielkim zmianom, fundusze dłużne rosły, akcje były blisko zera.

Zmiany aktywów uporządkowane kwotowo w funduszach otwartych na podstawie danych IZFiA.
Poprzedni miesiąc TUTAJ

Największe wzrosty:

1. PKO Obligacji Skarbowych Krótkoterminowy 851.48 MLN PLN 7.0%
2. PKO Obligacji Uniwersalny 478.67 MLN PLN 8.82%
3. Pekao Konserwatywny 255.51 MLN PLN 4.41%
4. Pekao Spokojna Inwestycja 210.42 MLN PLN 3.19%
5. Pekao Konserwatywny Plus 191.64 MLN PLN 6.79%
6. Millennium Obligacji Klasyczny 158.66 MLN PLN 3.96%
7. Santander Prestiż Obligacji Korporacyjnych 146.71 MLN PLN 5.54%
8. Investor Oszczędnościowy 140.2 MLN PLN 4.53%
9. Generali Oszczędnościowy 94.15 MLN PLN 4.97%
10. QUERCUS Ochrony Kapitału 86.09 MLN PLN 3.99%

W TOP10 same fundusze dłużne i to z przewagą krótkoterminowych i uniwersalnych. Obligacje skarbowe niepokoiły wzrostem rentowności, stąd ostrożność inwestorów.

Największe spadki:

1. Allianz Akcyjny -206.44 MLN PLN -5.19%
2. BNPP Papierów Dłużnych Krótkoterminowych -153.29 MLN PLN -6.56%
3. Goldman Sachs Obligacji -137.33 MLN PLN -2.16%
4. PZU Akcji KRAKOWIAK -83.47 MLN PLN -5.28%
5. PZU Stabilnego Wzrostu MAZUREK -75.5 MLN PLN -2.87%
6. PZU SFIO UNIVERSUM -74.3 MLN PLN -3.22%
7. Goldman Sachs Stabilnego Wzrostu -71.24 MLN PLN -3.13%
8. Skarbiec Spółek Wzrostowych -70.35 MLN PLN -7.59%
9. PKO Technologii i Innowacji Globalny -66.65 MLN PLN -2.35%
10. Allianz Dłużny -63.63 MLN PLN -2.15%

Po stronie spadku aktywów królują fundusze akcji, ale trzeba dodać, że nie wszystkie notowały utratę aktywów. Na plusie były niektóre z nich np. inPZU Akcje Polskie. Trudno powiedzieć, co przekonało inwestorów, bo raczej w tym wypadku nie był to trend. Ten bardziej sprzyjał giełdzie amerykańskiej. 

Aktualności

Jak informują Analizy, czeka nas ponownie seria zmian nazw subfunduszy aż siedmiu TFI: Ipopema, Generali, Pekao, Caspar, PZU, Quercus i Investors. Zmiany uważam za dobre, mimo że niektóre znacznie wydłużą nazwy subfunduszy, bo będą lepiej oddawać ich polityki. Warto się zapoznać, by nie być zaskoczonym zmianą nazwy.

Mniej przyjemna zmiana to podniesienie opłaty za zarządzanie w  Quercus Obligacji Skarbowych do 1,20 proc. w skali roku z 1 proc. poprzednio. 

Czas na notowania z dnia 2024-11-13

Fundusze niskiego ryzyka zagranicznych aktywów

Wzloty w terminie 3M:
Pekao Obligacji Dolarowych Plus 5.31%
Pekao Obligacji Rządu Amerykańskiego 4.99%
PKO Papierów Dłużnych USD 3.6%
inPZU Obligacje Korporacyjne High Yield O 2.8%
BNP Paribas Europejskich Obligacji Zamiennych 2.75%
Pekao Obligacji Europejskich Plus 2.71%
Pekao Obligacji Wysokodochodowych 2.65%

Największe wzrosty funduszy długu zagranicznego to obligacje walutowe, które drożały z powodu podniesienia kursu USD do złotego. Dobry kwartał miały też obligacje wysokodochodowe.

Upadki w terminie 3M:
Allianz Obligacji Ultra Długoterminowych -5.74%
Esaliens Makrostrategii Papierów Dłużnych -4.36%
UNIQA Obligacji Węgierskich Walutowy -3.6%
Goldman Sachs Obligacji Rynków Wschodzących (Waluta Lokalna) -2.57%
Allianz PIMCO Emerging Local Bond -1.78%

Gorzej wiodło się posiadaczom funduszy rynków wschodzących. Lidera, Allianz Obligacji Ultra Długoterminowych, cechuje spora zmienność, co nadaje mu spekulacyjny charakter.

Fundusze niskiego ryzyka polskich aktywów

Wzloty w terminie 3M:
Pekao Konserwatywny Plus 2.13%
Generali Oszczędnościowy 1.87%
QUERCUS Ochrony Kapitału 1.84%
SGB Bankowy 1.79%
Pekao Konserwatywny 1.78%

Na naszym rynku spadki cen obligacji skarbowych zdecydowały o wynikach w krótkim terminie i wygranymi były fundusze konserwatywne i uniwersalne. Zarabianie na obligacjach ponownie stało się trudniejsze dla osób poszukujących zysku, a nielubiących zmienności.

Upadki w terminie 3M:
Generali Obligacje Aktywny -2.03%
Allianz Obligacji Dynamiczny -1.91%
PZU Papierów Dłużnych POLONEZ -1.75%
Generali Korona Obligacje -1.48%
Noble Fund Obligacji -1.42%

Sądzę, że wraz z ograniczeniem inflacji i powrotem tematu obniżek stóp sytuacja ta się zmieni. Na razie jednak pozostaję ostrożny.     

Pozostałe fundusze 3M

W tym wpisie zamiast pokazać wyniki miesięczne jak poprzednio, eksponuję wyniki kwartalne.

Warto czasem zmienić perspektywę, by przekonać się, czy cierpliwość się opłaca. I wydaje się, że tak, w przypadku niektórych rynków i nisz. Akcje amerykańskie to ciągle magnes dla inwestorów.

Wzloty w terminie 3M:
Superfund Akcji Blockchain 56.98%
Santander Prestiż Akcji Amerykańskich 26.47%
Skarbiec Spółek Wzrostowych 21.37%
Allianz China A-Shares 19.6%
QUERCUS Tech lev 19.38%

Superfund Akcji Blockchain to stosunkowo nowy gracz o sporej zmienności. 

Natomiast Skarbiec Spółek Wzrostowych  wraca do tego rankingu po sporej przerwie związanej z dość kapryśnym trendem. Dopiero wykres w dłuższym terminie pokazuje, że subfundusz rośnie falami od prawie dwóch lat:

Upadki w terminie 3M:
inPZU Akcje Sektora Zielonej Energii O -19.86%
Superfund RED -7.6%
QUERCUS lev -7.54%
inPZU Akcje Sektora Biotechnologii O -6.88%
inPZU Akcje Rynku Złota O -6.67%

Stosunkowo młoda jest korekta notowań złota  i akcji spółek kopalni. Natomiast zielona energia od PZU ma problemy ze wzrostem od dłuższego czasu.

Treści zawarte na tym blogu nie stanowią rekomendacji w rozumieniu przepisów Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 19 października 2005 r. w sprawie informacji stanowiących rekomendacje dotyczące instrumentów finansowych lub ich emitentów (Dz. U. z 2005 r. Nr 206, poz. 1715). Zgodnie z powyższym autor nie ponosi jakiejkolwiek odpowiedzialności za decyzje inwestycyjne podejmowane na podstawie treści zawartych w biuletynie. Autor blogu nie świadczy doradztwa w związku z opisywanymi transakcjami ani nie udziela porad inwestycyjnych lub rekomendacji zawarcia transakcji, co oznacza, że udzielone informacje nie mają charakteru porady inwestycyjnej lub rekomendacji. Ostateczna decyzja zawarcia transakcji należy wyłącznie do Czytelnika. Autor nie występuje w roli pośrednika ani przedstawiciela. Przed zawarciem jakiejkolwiek z opisywanych na łamach bloga transakcji, każdy Czytelnik powinien, nie opierając się na informacjach publikowanych na łamach bloga, określić jej ryzyko, potencjalne korzyści oraz straty z nią związane, jak również charakterystykę, konsekwencje prawne, podatkowe i księgowe transakcji oraz konsekwencje zmieniających się czynników rynkowych.

Obligacje skarbowe w listopadzie 2024. Co wybrać?

Oferta obligacji detalicznych nie zmieni się listopadzie względem października 2024. 

Zestawienie ofert obligacji:

Obligacje / Warunki na:	od 2024.02	od 2024.06	od 2024.09
3M (OTS)	3%	3%	3%
Roczne (ROR)	6,05% pierwszy m-c, potem stopa referencyjna NBP	5,95% pierwszy m-c, potem stopa referencyjna NBP	5,75% pierwszy m-c, potem stopa referencyjna NBP
Dwuletnie (DOR)	6,3% pierwszy m-c, potem stopa referencyjna NBP +0,5%	6,15% pierwszy m-c, potem stopa referencyjna NBP +0,35%	5,9% pierwszy m-c, potem stopa referencyjna NBP +0,15%
Trzylatki TOS	6,4% z coroczną kapitalizacją	6,2% z coroczną kapitalizacją	5,95% z coroczną kapitalizacją
Czterolatki (COI)	6,55% pierwszy rok, potem inflacja+marża 1,25%, odsetki co roku	6,55% pierwszy rok, potem inflacja+marża 1,5%, odsetki co roku	6,3% pierwszy rok, potem inflacja+marża 1,5%, odsetki co roku
Dziesięciolatki (EDO)	6,8% pierwszy rok, potem inflacja+marża 1,5%, odsetki co roku	6,8% pierwszy rok, potem inflacja+marża 2%	6,55% pierwszy rok, potem inflacja+marża 2%
Sześciolatki (rodzinne)	6,75% pierwszy rok, potem inflacja+marża 1,75%	6,75% pierwszy rok, potem inflacja+marża 2%	6,5% pierwszy rok, potem inflacja+marża 2%
Dwunastolatki (rodzinne)	7,05% pierwszy rok, potem inflacja+marża 2%	7,05% pierwszy rok, potem inflacja+marża 2,5%	6,8% pierwszy rok, potem inflacja+marża 2,5%

Inwestycję można zakończyć wcześnie, ale to kosztuje więcej od września 2024: 0,5 zł dla obligacji ROR, 0,7 zł dla obligacji DOR, 1 zł dla obligacji trzyletniej TOS, 2 zł dla obligacji czteroletniej COI i sześcioletniej rodzinnej ROS oraz aż 3 zł dla dziesięcio- i dwunastolatniej. Opłata nie obciąża nominału, więc odejmowana jest od odsetek, o ile odpowiednio urosły lub zostały wypłacone.

Cena zamiany wyniesie 99,90 zł z wyjątkiem obligacji OTS. Zamiana obligacji OTS na inne rodzaje obligacji odbywa się z tym dyskontem. 

Sprzedaż obligacji we wrześniu wyniosła 5775 mln PLN. Udział TOS wyniósł 36%, drugie miejsce zajęły ROR (33%), trzecie COI (16%). Zmiana względem poprzedniego miesiąca to lekki spadek udziału TOS i wzrost ROR, ale przede wszystkim ucięcie praktyki zamiany obligacji starych na nowe przed wygasaniem. Obroty przez to znacznie spadły, ale z drugiej strony udział niezamienianej części papierów wzrósł.

Co wybrać: obligacje detaliczne czy lokaty, obligacje hurtowe?

Oferta banków prawie się nie zmieniła, choć udało mi się znaleźć ofertę na ponad 5%. Obligacje hurtowe stałoprocentowe spadły w cenie, co oznacza wzrost rentowności, jednak nawet najdłuższe i najbardziej rentowne nie przekroczyły poziomu 5,9%, natomiast zmiennoprocentowe dalej pokazywały niewielką słabość, dając teoretycznie nieco więcej odsetek (w praktyce to wątpliwe). Wygląda na to, że wcześniejsze liczenie na szybki spadek stóp nieco się oddalił, a przede wszystkim perspektywy kolejnych obniżek.

Odczyty inflacji i nowe opłaty zniechęcają aktualnie do zamian obligacji przed wygaśnięciem. Obserwując dane MF o sprzedaży, wykonałem poniższy wykres:

To, że stłumiono popularność TOS, to nic nowego, natomiast zaskakujący jest nowy rosnący trend: obligacje roczne ROR. Wygląda to tak, jakby MF wolał na razie rolować dług narzędziami krótkiego terminu, a osłabił motywację zakupu dla terminów długich. A może to sam rynek tak to ocenił? Dość na tym, że zmiana tych motywacji może wymagać nowego bodźca.

Fundusze inwestycyjne, wrzesień 2024

Dane z minionego miesiąca

Sprzedaż jednostek w funduszach nie zaskoczyła i wygląda podobnie jak miesiąc wcześniej. Utrzymuje się słabość segmentu akcyjnego, który jest na kroplówce PPK.

Zmiany aktywów uporządkowane kwotowo w funduszach otwartych na podstawie danych IZFiA.
Poprzedni miesiąc TUTAJ

Największe wzrosty:

1. PKO Obligacji Skarbowych Krótkoterminowy 639.6 MLN PLN 5.55%
2. Millennium Obligacji Klasyczny 197.35 MLN PLN 5.18%
3. Pekao Konserwatywny 192.31 MLN PLN 3.43%
4. Santander Prestiż Obligacji Korporacyjnych 184.89 MLN PLN 7.5%
5. PKO Obligacji Uniwersalny 182.82 MLN PLN 3.49%
6. mFundusz Konserwatywny 152.16 MLN PLN 11.48%
7. Pekao Spokojna Inwestycja 135.62 MLN PLN 2.1%
8. PZU Obligacji Krótkoterminowych 133.63 MLN PLN 4.29%
9. Investor Oszczędnościowy 129.3 MLN PLN 4.36%
10. Goldman Sachs Obligacji 126.08 MLN PLN 2.03%

We wrześniu klienci wyraźnie preferowali fundusze krótkoterminowe, a nawet konserwatywne, nad skarbowymi dłuższych terminów. I trudno się dziwić, rynek obligacji skarbowych zawahał się w kierunku spadku. Rentowności przestały być wybitnie atrakcyjne.

Największe spadki:

1. BNPP Papierów Dłużnych Krótkoterminowych -169.3 MLN PLN -6.75%
2. Allianz Akcyjny -90.66 MLN PLN -2.23%
3. PZU Akcji KRAKOWIAK -68.54 MLN PLN -4.15%
4. Esaliens Akcji -49.4 MLN PLN -4.36%
5. QUERCUS Agresywny -28.99 MLN PLN -4.79%
6. Santander Prestiż Alfa -25.93 MLN PLN -1.7%
7. Allianz Polskich Akcji -22.73 MLN PLN -3.15%
8. BNP Paribas Lokata Kapitału -20.17 MLN PLN -1.13%
9. Skarbiec - Małych i Średnich Spółek -20.15 MLN PLN -5.54%
10. Allianz Selektywny -17.39 MLN PLN -3.2%

A w akcjach, jak wskazują wyniki sprzedaży, posucha. Tylko nieliczne fundusze pozyskały aktywa i zaraz zobaczycie, które najbardziej. Procentowe wzrosty funduszy o aktywach>5 MLN w poprzednim miesiącu (top10) 

1. BNP Paribas Europejskich Obligacji Zamiennych 15.46 MLN PLN 205.36%
2. ING Pakiet Umiarkowany 32.17 MLN PLN 44.75%
3. Allianz India Equity 19.97 MLN PLN 38.42%
4. Santander Prestiż Spokojna Inwestycja 49.32 MLN PLN 29.49%
5. PZU Akcji Odpowiedzialnego Rozwoju 9.66 MLN PLN 25.96%
6. Pekao Dłużny Aktywny 54.63 MLN PLN 21.5%
7. Investor Nieruchomości i Budownictwa 2.31 MLN PLN 19.86%
8. Allianz Obligacji Inflacyjnych 24.13 MLN PLN 19.3%
9. Allianz China A-Shares 20.66 MLN PLN 18.87%
10. Superfund Akcji Blockchain 4.26 MLN PLN 17.05%

W tym zestawieniu udało się wyłowić niektóre fundusze azjatyckie, gdzie doszło do zwyżek, ale i kilka funduszy innego typu.

Aktualności

UNIQA TFI przekształciła swój parasol SFIO na FIO (UNIQA Globalny FIO). 

Zniknie subfundusz Skarbiec Dłużny Uniwersalny, a jego aktywa przejmie Skarbiec Obligacja. Zmiana ma zajść w końcu listopada 2024.

Ipopema po raz kolejny przesuwa połączenie Ipopema Dłużny z Ipopema Obligacja na luty 2025.

Generali zmienia nazwę trzech subfunduszy, dostosowując je do wymagań KNF:

Generali Oszczędnościowy zmieni nazwę na Generali Obligacji Krótkoterminowy,

Generali Korona Dochodowy -  na Generali Korona Obligacji Uniwersalny,

Generali Aktywny Dochodowy - na Generali Obligacji Uniwersalny Plus.

Allianz na grudzień planuje likwidację parasola Allianz Duo, który powstał po wchłonięciu Avivy. W skrócie będzie to przebiegało tak, że subfundusze zostaną wchłonięte przez swoje odpowiedniki z parasola FIO. Zniknie 11 subfunduszy.

Przejdźmy do notowań z 2024-10-16.

Fundusze niskiego ryzyka zagranicznych aktywów

W tym segmencie pokażę tym razem perspektywę miesięczną, bo zachodzi tu zmiana.

Wzloty w terminie 1M:
Pekao Dochodu USD 3.05%
Pekao Obligacji Dolarowych Plus 2.56%
PKO Papierów Dłużnych USD 2.34%
Pekao Obligacji Europejskich Plus 1.28%
inPZU Obligacje Korporacyjne High Yield O 1.11%

Złotówka przestała umacniać się, pojawiły się wzrosty dolara i od razu za nimi wzrosty w funduszach walutowych.     

Upadki w terminie 1M:
Allianz Obligacji Ultra Długoterminowych -3.87%
Esaliens Makrostrategii Papierów Dłużnych -2.77%
Goldman Sachs Obligacji Rynków Wschodzących (Waluta Lokalna) -2.06%
Allianz PIMCO Emerging Local Bond -1.67%
Generali Obligacje: Globalne Rynki Wschodzące -1.27%

Po drugiej stronie wylądowały subfundusze rynków wschodzących z wyraźną korektą. Przerwa od wzrostów.

Fundusze niskiego ryzyka polskich aktywów

Wzloty w terminie 1M:
Pekao Konserwatywny Plus 1.16%
Pekao Konserwatywny 0.93%
Skarbiec Konserwatywny 0.79%
Pekao Spokojna Inwestycja 0.78%
SGB Bankowy 0.65%

Wzrosty w okresie miesięcznym notowały fundusze o dość konserwatywnym charakterze, lub krótkoterminowe. W perspektywie trzech miesięcy najlepiej wypadały fundusze dłużne uniwersalne i korporacyjne.

Upadki w terminie 1M:
Eques Obligacji  -1.32%
Generali Obligacje Aktywny  -1.23%
Pekao Dłużny Aktywny  -1.12%
Generali Korona Obligacje -1.01%
Noble Fund Obligacji -1.0%

Tak wygląda właśnie korekta na rynku obligacji skarbowych. Fundusze napakowane nimi traciły najwięcej. Z drugiej strony wcześniej dawały szybkie zyski.     

Pozostałe fundusze 1M

Wzloty w terminie 1M:
Superfund Akcji Blockchain 24.93%
Allianz China A-Shares 17.38%
Rockbridge Neo Akcji Chińskich i Azjatyckich 12.62%
Pekao Dochodu i Wzrostu Rynku Chińskiego 11.13%
Investor Indie i Chiny 10.93%

Wzrosty szczególnie w Chinach po ogłoszeniu programów wsparcia, przyciągają inwestorów. Ale ostatnie dni to korekta tego nagłego wzrostu (poniżej Allianz China A-Shares):

Upadki w terminie 1M:

inPZU Akcje Sektora Zielonej Energii O -8.04%
Skarbiec Polskich Innowacji -5.36%
Allianz Małych Spółek -2.97%
inPZU Akcje Sektora Biotechnologii O -2.66%
Investor Turcja -2.63%
Allianz Akcji Małych i Średnich Spółek -2.31%

Kiepsko wypadał krajowy rynek akcji: choć zmiany od wakacji nie są jakoś szczególnie bolesne, to brakowało siły na podniesienie kursów. Jeśli się to zmieni, inwestorzy "przypomną" sobie o GPW.

Treści zawarte na tym blogu nie stanowią rekomendacji w rozumieniu przepisów Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 19 października 2005 r. w sprawie informacji stanowiących rekomendacje dotyczące instrumentów finansowych lub ich emitentów (Dz. U. z 2005 r. Nr 206, poz. 1715). Zgodnie z powyższym autor nie ponosi jakiejkolwiek odpowiedzialności za decyzje inwestycyjne podejmowane na podstawie treści zawartych w biuletynie. Autor blogu nie świadczy doradztwa w związku z opisywanymi transakcjami ani nie udziela porad inwestycyjnych lub rekomendacji zawarcia transakcji, co oznacza, że udzielone informacje nie mają charakteru porady inwestycyjnej lub rekomendacji. Ostateczna decyzja zawarcia transakcji należy wyłącznie do Czytelnika. Autor nie występuje w roli pośrednika ani przedstawiciela. Przed zawarciem jakiejkolwiek z opisywanych na łamach bloga transakcji, każdy Czytelnik powinien, nie opierając się na informacjach publikowanych na łamach bloga, określić jej ryzyko, potencjalne korzyści oraz straty z nią związane, jak również charakterystykę, konsekwencje prawne, podatkowe i księgowe transakcji oraz konsekwencje zmieniających się czynników rynkowych.

Przyczyny zgonu mężczyzn po danych za 2022 rok. Czy uczymy się na błędach?

 W styczniu 2023 roku obiecałem kontynuację wpisów o zgonach młodych (i nie tylko) mężczyzn i przyznaję, zapomniałem o tym w początku nowego roku! Ale już się poprawiam i dodaję nowe wykresy!

Nie chcę powtarzać informacji, skąd wziął się temat, w wielkim skrócie tylko, czego dotyczy: od kilku lat śledzę dane, które wskazują na główne przyczyny zgonu, a dla panów są to samobójstwa, ryzykowne zachowania, choroby, za którymi stoi alkohol i papierosy.

Dane czerpię z Roczników Statystycznych GUS, gdzie przyczyny zgonu są poklasyfikowane, co jest dużym ułatwieniem. 

Samobójstwa. Porównanie udziału zgonów z powodu samobójstwa w ogólnej liczbie zgonów nie przynosi zmiany na lepsze, szczególnie w grupie młodych mężczyzn. 

Zgonów starszych mężczyzn z innych przyczyn jest o wiele więcej, i dlatego udział procentowy spada. W liczbach bezwzględnych sytuacja jest nadal dramatyczna.

Jeden z moich czytelników zauważył, że po 60 roku życia widać delikatną poprawę w ostatnich latach. Postaram się wrócić do tego tematu po danych za rok 2023, by uniknąć błędu związanego z wpływem COVID-19. Zgony z powodu wirusa mogły zakłócić statystyki. Ogólna liczba męskich samobójstw w 2022 roku to 3749, o 179 mniej niż w 2021.

Statystyka całej grupy zewnętrznych przyczyn od poprzedniego badanego roku niemal się nie zmieniła. Największą różnicę z latami przeszłymi robi poprawa w wypadkach drogowych.

Alkohol. Problem picia alkoholu w Polsce nadal jest źle adresowany. Wskazuje na to bardzo wysoki udział w zgonach alkoholowej choroby wątroby, która jest dominującą w grupie chorób układu pokarmowego. Choć bezwzględna liczba zgonów z tego tytułu spadła do 50 roku życia, to procentowo nadal jest to istotna przyczyna "złej diety". Czyli nawet jeśli ogólna liczba zgonów w roku nieco spadła, to nie zasługa walki z alkoholizmem.

Linie lat 2021 i 2022 pokrywają się tutaj na początku wykresu, stąd ich słaba widoczność, zaś rola alkoholowych zgonów rośnie po 45 roku życia. Polaków stać na więcej wódki, więcej małpek! 

Papierosy. Najbardziej ewidentnym skutkiem problemów z paleniem jest udział zgonów na nowotwory, a szczególnie raka tchawicy, płuc i oskrzeli. 

Wykresy wskazują, że rok 2021 był tu raczej statystycznym odchyleniem z powodu COVID-19, który zabijał pacjentów, zanim zrobił to rak. Zgony z powodu nowotworu wracają na swoje stare tory. Palenie razem z innymi przyczynami raka, jak wdychanie szkodliwych substancji w niektórych zawodach, daje olbrzymią nadśmiertelność mężczyzn względem kobiet. Porównuję niestandaryzowane liczby zgonów z powodu nowotworów za rok 2022 w tabeli poniżej. Pogrubiłem niektóre liczby, by zwrócić uwagę Czytelników.

Panowie umierali na raka liczniej, o 7871 osób, czyli 16%. Największą różnicę ilościową robią nowotwory związane z paleniem: tchawicy, oskrzeli i płuc. Aż 5107 zgonów więcej niż u pań, procentowo to 64% więcej. 

Ale skutki palenia to nie tylko rak płuc. Palenie jest najbardziej istotnym czynnikiem ryzyka w rozwoju raka pęcherza moczowego i przyczyną około połowy zgonów z tego tytułu. Zachorowalność wśród osób palących jest trzy razy wyższa w porównaniu z osobami niepalącymi. Różnicę 1242 zgonów męskich można tak właśnie uzasadnić, a to 80% więcej niż u Pań.

Palacze są bardziej narażeni na rozwój wrzodów trawiennych, a palenie zwiększa również ryzyko zakażenia bakterią Helicobacter pylori. To ona przyczynia się do zapalenia prowadzącego do raka żołądka, niedobra jest też dieta słona lub z konserwantami-azotanami. Dodatkowe 2561 zgonów Panów, aż 132% więcej niż Pań, można wyjaśnić tymi przyczynami.

Palenie papierosów stanowi istotny czynnik ryzyka także w wielu innych przypadkach raka, np. ostrej białaczki szpikowej (AML). Koreluje z krótszym czasem życia chorego.

Gdyby Panowie zredukowali palenie choćby do poziomu kobiet, to możliwe, że to Panie umierałyby na raka częściej z powodu raka narządów, których Panowie nie mają. Ale gdyby wyeliminować palenie całkowicie, i walczyć z wirusem HPV, odpowiedzialnym za raka szyjki macicy, wdrożyć nowe szczepienia na raka jajników, to rak spadłby nisko jako przyczyna zgonów ogółem. Co więcej, palenie przyczynia się także do chorób układu krążenia, więc eliminując palenie, udałoby się wyraźnie podnieść trwanie życia. 

Patrząc jednak, jak z roku na rok niewiele się zmienia w przyczynach zgonów, czuję przygnębienie i zaczynam wątpić, czy inteligentne istoty o dużych zdolnościach adaptacji są na tyle mądre, by wyciągnąć wnioski z tych smutnych statystyk. Może nie są aż tak rozumne? 

Obligacje detaliczne w październiku 2024. Co wybrać?

Już wiemy od paru dni, oferta obligacji detalicznych nie zmieni się październiku 2024. Tabela tylko dla przypomnienia:

Zestawienie ofert obligacji:

Obligacje / Warunki na:	od 2024.02	od 2024.06	od 2024.09
3M (OTS)	3%	3%	3%
Roczne (ROR)	6,05% pierwszy m-c, potem stopa referencyjna NBP	5,95% pierwszy m-c, potem stopa referencyjna NBP	5,75% pierwszy m-c, potem stopa referencyjna NBP
Dwuletnie (DOR)	6,3% pierwszy m-c, potem stopa referencyjna NBP +0,5%	6,15% pierwszy m-c, potem stopa referencyjna NBP +0,35%	5,9% pierwszy m-c, potem stopa referencyjna NBP +0,15%
Trzylatki TOS	6,4% z coroczną kapitalizacją	6,2% z coroczną kapitalizacją	5,95% z coroczną kapitalizacją
Czterolatki (COI)	6,55% pierwszy rok, potem inflacja+marża 1,25%, odsetki co roku	6,55% pierwszy rok, potem inflacja+marża 1,5%, odsetki co roku	6,3% pierwszy rok, potem inflacja+marża 1,5%, odsetki co roku
Dziesięciolatki (EDO)	6,8% pierwszy rok, potem inflacja+marża 1,5%, odsetki co roku	6,8% pierwszy rok, potem inflacja+marża 2%	6,55% pierwszy rok, potem inflacja+marża 2%
Sześciolatki (rodzinne)	6,75% pierwszy rok, potem inflacja+marża 1,75%	6,75% pierwszy rok, potem inflacja+marża 2%	6,5% pierwszy rok, potem inflacja+marża 2%
Dwunastolatki (rodzinne)	7,05% pierwszy rok, potem inflacja+marża 2%	7,05% pierwszy rok, potem inflacja+marża 2,5%	6,8% pierwszy rok, potem inflacja+marża 2,5%

Inwestycję można zakończyć wcześnie, ale to kosztuje więcej niż przed wrześniem 2024: 0,5 zł dla obligacji ROR, 0,7 zł dla obligacji DOR, 1 zł dla obligacji trzyletniej TOS, 2 zł dla obligacji czteroletniej COI i sześcioletniej rodzinnej oraz aż 3 zł dla dziesięcio- i i dwunastolatniej. Opłata nie obciąża nominału, więc odejmowana jest od odsetek, o ile odpowiednio urosły lub zostały wypłacone.

Cena zamiany wyniesie 99,90 zł z wyjątkiem obligacji OTS. Zamiana obligacji OTS na inne odbywa się z dyskontem.

Sprzedaż obligacji w sierpniu wyniosła 10985 mln PLN. Udział TOS wyniósł 43%, czyli 2 punkty więcej niż w lipcu, drugie miejsce zajęły ROR (21%), trzecie COI (19%). Wzrost zainteresowania TOS był zgodny z moim oczekiwaniem.

Co wybrać: obligacje detaliczne czy lokaty, obligacje hurtowe?

Oferta banków niewiele się zmieniła od miesiąca i ocenę jej atrakcyjności tym razem pozostawię Czytelnikom. Obligacje hurtowe stałoprocentowe trzymały swoje ceny, nawet rosły te o kilkuletniej zapadalności, a zmiennoprocentowe nieco spadły, np. seria FPC0631 gwarantowana przez Skarb. Jest to reakcja na oczekiwanie rynku na spadek stóp procentowych i WIBOR nawet ponad 1 pp.

Odczyty inflacji i nowe opłaty zniechęcają do zakupów na zamianę obligacji, co już wiadomo ze sprzedaży po kilku tygodniach września. Jestem ciekaw, ile ostatecznie wyniesie sprzedaż i jak bardzo spadła gorączka zakupów, jaki był efekt nowych opłat. Nie spieszę się również sam z podejmowaniem decyzji: po sporych zakupach w wakacje zamierzam znacznie ograniczyć inwestycje w obligacje długoterminowe, bo decyzja musi być bardziej wyważona, skoro rezygnacja więcej kosztuje. Dalej za niezły wybór uważam trzylatki, zaś obligacje OTS mogą być dobrym wstępem do zniżki przy zamianie dla EDO.