Fundusze inwestycyjne, grudzień 2024

Dane z minionego miesiąca

Sprzedaż funduszy nie zmieniła się szczególnie od minionych miesięcy: fundusze dłużne prą w górę, akcyjne ledwo zipią. Uwagę zwraca nieco wyższy słupek funduszy zdefiniowanej daty; prawdopodobnie to wpływ rocznych bonusów i podwyżek.

Zmiany aktywów uporządkowane kwotowo w funduszach otwartych na podstawie danych IZFiA.
Poprzedni miesiąc TUTAJ

Największe wzrosty:

1. PKO Obligacji Skarbowych Krótkoterminowy 758.37 MLN PLN 5.52%
2. PKO Obligacji Uniwersalny 219.05 MLN PLN 3.54%
3. Pekao Spokojna Inwestycja 181.03 MLN PLN 2.6%
4. Pekao Konserwatywny 161.42 MLN PLN 2.61%
5. Pekao Konserwatywny Plus 156.28 MLN PLN 5.01%
6. ALIOR Ostrożny 102.34 MLN PLN 9.62%
7. Santander Prestiż Obligacji Korporacyjnych 99.79 MLN PLN 3.43%
8. Millennium Obligacji Klasyczny 88.45 MLN PLN 2.07%
9. Investor Oszczędnościowy 82.85 MLN PLN 2.49%
10. mFundusz Konserwatywny 72.87 MLN PLN 4.42%

W zestawieniu pominąłem subfundusze Allianz przechodzące transformację. Jak widzicie, pozostały jedynie fundusze długu i to głównie konserwatywne. Mimo pokaźnych przyrostów kwotowych zmiany procentowe są nikłe. To pierwsza przesłanka do wniosku o nasyceniu tej kategorii TFI.

Największe spadki:

1. QUERCUS Obligacji Skarbowych -71.96 MLN PLN -16.63%
2. Goldman Sachs Obligacji -67.97 MLN PLN -1.06%
3. PKO Akcji Rynku Złota -58.47 MLN PLN -9.64%
4. PZU SFIO UNIVERSUM -54.6 MLN PLN -2.38%
5. PKO Surowców Globalny -40.92 MLN PLN -9.41%
6. PKO Obligacji Skarbowych Długoterminowy -37.66 MLN PLN -0.83%
7. QUERCUS Stabilny -37.63 MLN PLN -24.66%
8. PKO Medycyny i Demografii Globalny -24.13 MLN PLN -5.52%
9. Skarbiec - Spółek Wzrostowych -23.19 MLN PLN -2.37%
10. ALIOR Konserwatywny -21.31 MLN PLN -1.73%

Największe spadki aktywów to subfundusze obligacji skarbowych, ale odpływy dotknęły też surowce i niektóre fundusze akcyjne. Poza surowcami skala jest niewielka i może wynikać ze zmian wycen.

Aktualności

PKO TFI zmienia polityki wielu swoich subfunduszy, a do tego zmienia kilku z nich nazwy: 

• PKO Akcji Dywidendowych Globalny na PKO Akcji Dużych Spółek Europejskich, 
• PKO Akcji Polskich Plus na PKO Akcji Polskich, 
• PKO Infrastruktury i Budownictwa Globalny na PKO Infrastruktury i Budownictwa, 
• PKO Obligacji Skarbowych Długoterminowy na PKO Obligacji Skarbowych Średnioterminowy, 
• PKO Obligacji Globalny zmieni nazwę na PKO Obligacji Zielonej Transformacji.

Quercus zmienił nazwy jeszcze w tamtym roku: Quercus Ochrony Kapitału na Quercus Akumulacji Kapitału, a Quercus Stabilny na Quercus Absolutny.

Także zmiany nazw były w Skarbcu: 

• Skarbiec Krótkoterminowy to obecnie Skarbiec Krótkoterminowy Skarbowy, 
• Skarbiec Konserwatywny to Skarbiec Krótkoterminowy Uniwersalny, 
• Skarbiec Obligacja to Skarbiec Obligacji, 
• Skarbiec III Filar to Skarbiec Stabilnego Wzrostu, 
• Skarbiec Akcja zmienił nazwę na Skarbiec Akcji Polskich, 
• Skarbiec Akcja 2 FIO to Skarbiec Akcji Polskich 2 FIO.

W UNIQA zmiany nazwy są następujące:

• UNIQA Amerykańskich Obligacji Korporacyjnych na UNIQA Amerykańskich Obligacji Uniwersalny,
• UNIQA Obligacji na UNIQA Obligacji Uniwersalny, 
• UNIQA Ostrożnego Inwestowania na UNIQA Dłużny Uniwersalny Krótkoterminowy, 
• UNIQA Globalnych Strategii Dłużnych na UNIQA Globalny Dłużny Uniwersalny.

Platforma KupFundusz dodała do oferty subfundusze od Santander TFI, a jest to 15 subfunduszy z gamy Santander Prestiż SFIO o jednostkach kategorii B. Bardzo zachęciło mnie to do wypróbowania jej i tym samym zwiększenia szerokości swoich inwestycji, bo to już ma 22 TFI w ofercie.

Czas na notowania z 2025-01-15.

Fundusze niskiego ryzyka zagranicznych aktywów

Wzloty w terminie 3M:
Pekao Obligacji Rządu Amerykańskiego 6.11%
PKO Papierów Dłużnych USD 5.04%
Pekao Obligacji Dolarowych Plus 4.13%
BNP Paribas Europejskich Obligacji Zamiennych 1.84%
inPZU Obligacje Korporacyjne High Yield 1.59%

Funduszom USD znów sprzyjał kurs dolara, ale nie bez znaczenia jest wysoka pozycja funduszu Pekao, który sam handluje na rynku amerykańskim.

Upadki w terminie 3M:
Allianz Obligacji Ultra Długoterminowych -5.6%
Goldman Sachs Obligacji Rynków Wschodzących (Waluta Lokalna) -3.92%
UNIQA Obligacji Węgierskich Walutowy -3.6%
Allianz PIMCO Emerging Local Bond -3.51%
Generali Obligacje: Globalne Rynki Wschodzące -3.47%

Subfundusze długu gospodarek wschodzących znów na minusie, ale należy pamiętać o ich wysokiej zmienności,  jak i lidera zestawienia.

Fundusze niskiego ryzyka polskich aktywów

Wzloty w terminie 3M:
BNP Paribas Obligacji Korporacyjnych 1.83%
Superfund Spokojna Inwestycja 1.63%
Pekao Konserwatywny Plus 1.62%
Generali Obligacji Krótkoterminowy 1.55%
Pekao Konserwatywny 1.53%

Spokojne fundusze ze spokojnym, choć skromnym zyskiem. Lepszy on niż los skarbówek poniżej

Upadki w terminie 3M:
Pocztowy Obligacji Uniwersalny -2.24%
QUERCUS Obligacji Skarbowych -2.19%
Generali Obligacje Aktywny -2.11%
Esaliens Obligacji -2.09%
Ipopema Dłużny Uniwersalny -1.98%

Skarbówkom nie służy ani podaż na rynku, ani niepokój wokół tego, jak ukształtuje się inflacja. Kiedy spadnie, czy na pewno, itd. Spadek inflacji odwróci losy.

Pozostałe fundusze 3M

Tym razem fundusze akcyjne pokażę w dwóch ujęciach. 

Wyniki 3M wskazują nadal na potencjał rynku amerykańskiego.

Wzloty w terminie 3M:
Superfund Akcji Blockchain 23.23%
Skarbiec Spółek Wzrostowych 13.63%
Santander Prestiż Akcji Amerykańskich 12.1%
Esaliens Spółek Innowacyjnych 10.7%
VIG / C-QUADRAT Global Growth Trends 9.92%

Upadki w terminie 3M:
Superfund RED -18.27%
inPZU Akcje Sektora Zielonej Energii O -16.54%
inPZU Akcje Sektora Biotechnologii O -11.81%
Superfund Silver -10.75%
Superfund Silver Powiązany -10.2%

Słabiej wyglądały za to niektóre branże, w tym fundusze srebra.
Krótszy termin pokazuje nieco inny obraz wzrostów:

Pozostałe fundusze 1M

Wzloty w terminie 1M:
Goldman Sachs Indeks Surowców 5.8%
Skarbiec Rynków Surowcowych 5.31%
Generali Surowców 4.93%
Investor Surowcowy 4.29%
Pekao Surowców i Energii 3.72%
UNIQA Akcji Małych i Średnich Spółek 3.3%
Rockbridge Neo Akcji Średnich Spółek 3.24%
Rockbridge Akcji Średnich Spółek 3.16%
Investor Top Małych i Średnich Spółek 2.73%
PZU Akcji Małych i Średnich Spółek 2.72%

Tu fundusze surowców notują odbicie, a za nimi nieśmiało pokazały wzrost nasze MiŚS-ie. Czyżby wiosna miała wcześniej przyjść w tym roku?

Upadki w terminie 1M:
Superfund RED -11.81%
Superfund Akcji Blockchain -10.64%
Superfund Silver -7.88%
Superfund Silver Powiązany -7.77%
Allianz India Equity -6.7%
QUERCUS Tech lev -6.37%
Santander Prestiż Prosperity -4.99%
Superfund GoldFuture -4.71%
inPZU Akcje Sektora Nieruchomości O -4.68%
inPZU Akcje Rynków Wschodzących O -4.45%

Tutaj ten sam bolesny rezultat co w terminie 3M.

Treści zawarte na tym blogu nie stanowią rekomendacji w rozumieniu przepisów Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 19 października 2005 r. w sprawie informacji stanowiących rekomendacje dotyczące instrumentów finansowych lub ich emitentów (Dz. U. z 2005 r. Nr 206, poz. 1715). Zgodnie z powyższym autor nie ponosi jakiejkolwiek odpowiedzialności za decyzje inwestycyjne podejmowane na podstawie treści zawartych w biuletynie. Autor blogu nie świadczy doradztwa w związku z opisywanymi transakcjami ani nie udziela porad inwestycyjnych lub rekomendacji zawarcia transakcji, co oznacza, że udzielone informacje nie mają charakteru porady inwestycyjnej lub rekomendacji. Ostateczna decyzja zawarcia transakcji należy wyłącznie do Czytelnika. Autor nie występuje w roli pośrednika ani przedstawiciela. Przed zawarciem jakiejkolwiek z opisywanych na łamach bloga transakcji, każdy Czytelnik powinien, nie opierając się na informacjach publikowanych na łamach bloga, określić jej ryzyko, potencjalne korzyści oraz straty z nią związane, jak również charakterystykę, konsekwencje prawne, podatkowe i księgowe transakcji oraz konsekwencje zmieniających się czynników rynkowych.

Obligacje skarbowe, styczeń 2025

Tak jak przewidywałem, oferta obligacji detalicznych pozostałą taka sama na styczeń 2025. To już piąty miesiąc.

Zestawienie ofert obligacji:

Obligacje / Warunki na:	od 2024.02	od 2024.06	od 2024.09
3M (OTS)	3%	3%	3%
Roczne (ROR)	6,05% pierwszy m-c, potem stopa referencyjna NBP	5,95% pierwszy m-c, potem stopa referencyjna NBP	5,75% pierwszy m-c, potem stopa referencyjna NBP
Dwuletnie (DOR)	6,3% pierwszy m-c, potem stopa referencyjna NBP +0,5%	6,15% pierwszy m-c, potem stopa referencyjna NBP +0,35%	5,9% pierwszy m-c, potem stopa referencyjna NBP +0,15%
Trzylatki TOS	6,4% z coroczną kapitalizacją	6,2% z coroczną kapitalizacją	5,95% z coroczną kapitalizacją
Czterolatki (COI)	6,55% pierwszy rok, potem inflacja+marża 1,25%, odsetki co roku	6,55% pierwszy rok, potem inflacja+marża 1,5%, odsetki co roku	6,3% pierwszy rok, potem inflacja+marża 1,5%, odsetki co roku
Dziesięciolatki (EDO)	6,8% pierwszy rok, potem inflacja+marża 1,5%, odsetki co roku	6,8% pierwszy rok, potem inflacja+marża 2%	6,55% pierwszy rok, potem inflacja+marża 2%
Sześciolatki (rodzinne)	6,75% pierwszy rok, potem inflacja+marża 1,75%	6,75% pierwszy rok, potem inflacja+marża 2%	6,5% pierwszy rok, potem inflacja+marża 2%
Dwunastolatki (rodzinne)	7,05% pierwszy rok, potem inflacja+marża 2%	7,05% pierwszy rok, potem inflacja+marża 2,5%	6,8% pierwszy rok, potem inflacja+marża 2,5%

Inwestycję można zakończyć wcześnie, ale to kosztuje więcej od września 2024: 0,5 zł dla obligacji ROR, 0,7 zł dla obligacji DOR, 1 zł dla obligacji trzyletniej TOS, 2 zł dla obligacji czteroletniej COI i sześcioletniej rodzinnej ROS oraz aż 3 zł dla dziesięcio- i dwunastolatniej. Opłata nie obciąża nominału, więc odejmowana jest od odsetek, o ile odpowiednio urosły lub zostały wypłacone. Te ceny nie dotyczą starszych serii, sprzed września'24.

Cena zamiany wyniesie 99,90 zł z wyjątkiem obligacji OTS. Zamiana obligacji OTS na inne rodzaje obligacji odbywa się z tym dyskontem.

Sprzedaż obligacji w listopadzie wyniosła 4521 mln PLN, była znacznie niższa od październikowej. Najchętniej kupowane były ROR (36% udziału) oraz TOS (29%), a łączny udział obligacji do 3 lat włącznie wyniósł 76%. Obligacji ROR sprzedano znacznie więcej niż rok temu już kolejny miesiąc. Jakim trikiem Skarb zechce zmienić tę tendencję?

Co wybrać: obligacje detaliczne czy lokaty, obligacje hurtowe?

Banki starają się spychać swoje oferty poniżej 5%, Być może część inwestorów traktuje obligacje ROR jako alternatywę lokaty. Może temu sprzyjać wypowiedź prezesa NBP przewidującego stałe stopy nawet do 2026 roku,

Obligacje hurtowe w grudniu utrzymywały zbliżone rentowności, co w listopadzie, nieznacznie tylko rosnąc przed świętami. Amatorzy dłuższych terminów mieli podobne możliwości lokowania, natomiast krótsze obligacje utrzymywały niskie rentowności, gorsze od detalicznych, co znów przemawia na ich korzyść. Wysoka sprzedaż ROR jest więc zasadna.

Gdyby inflacja obecnej wielkości się utrzymała w roku 2025, to wraz z marżą da ona interesujące zyski na emisjach obligacji inflacyjnych tego roku. Z kolei jej spadek może odbić się zyskami słabszymi nić krótsze obligacje.

Styczeń to zwykle wzmożone zakupy obligacji na konta IKE (szczególnie EDO). Inwestorzy dokonujący jednorazowo zakupu powinni wiedzieć, że w ten sposób zwiększają szansę na trafienie tzw. złej daty. Z drugiej strony na lepsze warunki zakupu obligacji w kolejnych paru miesiącach raczej nie liczę. Kiedy Skarb znów nas zaskoczy?

Fundusze inwestycyjne, listopad 2024

Dane z minionego miesiąca

W tym miesiącu z danych o sprzedaży wynika, że jeśli obligacje, to krótkoterminowe, a jeśli akcje, to zagraniczne:

Na rynku doszło do połączenia subfunduszy w grupie Allianz, dlatego pomijam je w zestawieniu niżej (inaczej zdominowałyby je subfundusze emerytalne). I nie jest to jedyna rynkowa zmiana, co wiecie, jeśli śledziliście poprzednie wpisy.

Zmiany aktywów uporządkowane kwotowo w funduszach otwartych na podstawie danych IZFiA.
Poprzedni miesiąc TUTAJ 

Największe wzrosty:

1. PKO Obligacji Skarbowych Krótkoterminowy 706.3 MLN PLN 5.42%
2. PKO Obligacji Uniwersalny 274.04 MLN PLN 4.64%
3. Goldman Sachs Obligacji 177.59 MLN PLN 2.86%
4. Pekao Spokojna Inwestycja 153.81 MLN PLN 2.26%
5. PKO Technologii i Innowacji Globalny 138.16 MLN PLN 4.99%
6. Pekao Konserwatywny 134.35 MLN PLN 2.22%
7. Skarbiec Obligacja 129.86 MLN PLN 51.62%
8. PZU Papierów Dłużnych POLONEZ 123.22 MLN PLN 3.85%
9. Skarbiec Spółek Wzrostowych 121.02 MLN PLN 14.14%
10. Santander Prestiż Obligacji Korporacyjnych 116.11 MLN PLN 4.15%

Największe spadki:

1. Skarbiec Dłużny Uniwersalny -119.63 MLN PLN -100.0%
2. BNPP Papierów Dłużnych Krótkoterminowych -88.18 MLN PLN -4.04%
3. ALFA SFIO -78.07 MLN PLN -29.41%
4. inPZU Inwestycji Ostrożnych -63.97 MLN PLN -19.75%
5. Investor Gold Otwarty -28.69 MLN PLN -5.36%
6. QUERCUS Stabilny -27.58 MLN PLN -15.3%
7. ING Pakiet Ostrożny -24.95 MLN PLN -5.14%
8. PKO Akcji Rynku Japońskiego -20.46 MLN PLN -12.23%
9. Skarbiec Konserwatywny -18.22 MLN PLN -7.16%
10. BNP Paribas Konserwatywnego Oszczędzania -17.57 MLN PLN -2.06%

Aktualności

W poprzednim tygodniu nastąpiło połączenie subfunduszy wydzielonych w ramach Allianz FIO (przejmujące) z subfunduszami Allianz Duo FIO. Tym samym znikną subfundusze z określeniem "Duo".

 
30 grudnia 2024 Rockbridge Neo Zrównoważony Azjatycki zmieni nazwę na Rockbridge Neo Azji i Rynków Wschodzących, zaś Rockbridge Neo Ochrony Wzrostu zmieni nazwę na Rockbridge Neo Rynku Polskiego.

 
Ostatni kwartał był bogaty w "porządki" w TFI, miejmy nadzieję, że od zmian odpoczniemy jakiś czas.

Notowania z 2024-12-11.

Fundusze niskiego ryzyka zagranicznych aktywów

Wzloty w terminie 3M:
Pekao Obligacji Rządu Amerykańskiego 5.7%
Pekao Obligacji Dolarowych Plus 5.68%
PKO Papierów Dłużnych USD 4.24%
inPZU Obligacje Korporacyjne High Yield O 3.24%
BNP Paribas Europejskich Obligacji Zamiennych 3.04%

Oprócz drożejącego dolara w mijającym kwartale mieliśmy na rynku wzrosty wśród szeregu obligacji zagranicznych, szczególnie High Yield. Jednak dobra passa nie dotyczyła wszystkich.

Upadki w terminie 3M:
Allianz Obligacji Ultra Długoterminowych -4.05%
Esaliens Makrostrategii Papierów Dłużnych -3.74%
UNIQA Obligacji Węgierskich Walutowy -3.36%
Goldman Sachs Obligacji Rynków Wschodzących (Waluta Lokalna) -2.27%
Allianz PIMCO Emerging Local Bond -1.71%

Przykładem gorszych wyników mogą być rynki wschodzące obligacji.

Fundusze niskiego ryzyka polskich aktywów

Wzloty w terminie 3M:
Santander Prestiż Obligacji Korporacyjnych 2.35%
Pekao Konserwatywny Plus 1.91%
SGB Bankowy 1.85%
Generali Oszczędnościowy 1.82%
QUERCUS Ochrony Kapitału 1.78%

Krajowe fundusze długu uniwersalnego i korporacyjnych obligacji kontynuują swój marsz w górę, choć tempo całej grupy jakby spowalniało. Największe huśtawki dotyczą obligacji skarbowych, gdzie wzrost inflacji w projekcji i zapowiedzi utrzymania stóp mogły wywołać niepokój. Nie znaczy to jednak, że skarbówki są passe, jako amator obligacji hurtowych uważam, że ich większa rentowność poprawi popyt.

Upadki w terminie 3M:
Generali Obligacje Aktywny -1.38%
Eques Obligacji -1.25%
Noble Fund Obligacji -1.18%
QUERCUS Obligacji Skarbowych -1.11%
PZU Papierów Dłużnych POLONEZ -1.07%

Pozostałe fundusze 1M

Wzloty w terminie 1M:
Ipopema Globalnych Megatrendów 9.77%
Santander Prestiż Akcji Amerykańskich 9.02%
Generali Akcji: Megatrendy 8.41%
Skarbiec Spółek Wzrostowych 8.08%
PKO Dóbr Luksusowych Globalny 7.93%
Investor Turcja 7.91%
Skarbiec Top Brands 6.96%
PZU Akcji Globalnych Trendów 6.67%
Generali Akcji: Lifestyles 6.57%
AGIO Akcji Małych i Średnich Spółek 6.31%

W minionym miesiącu klienci funduszy akcji amerykańskich oraz segmentu Growth, ale i naszych małych spółek mieli powody do zadowolenia. Generalnie rynek amerykański był w tym roku jednym z mocniejszych.

Upadki w terminie 1M:
inPZU Akcje Sektora Biotechnologii O -9.51%
Caspar Globalny -4.71%
Allianz China A-Shares -4.62%
PZU Medyczny -4.34%
Allianz Global Metals and Mining -3.96%
inPZU Akcje Rynku Surowców O -3.67%

Spadki w większości wypadków były niewielkie w minionym miesiącu, co może przechylać szalę na korzyść byków. Notowały je głównie specyficzne fundusze. Fundusze surowcowe pozostawały w trendzie bocznym.

Treści zawarte na tym blogu nie stanowią rekomendacji w rozumieniu przepisów Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 19 października 2005 r. w sprawie informacji stanowiących rekomendacje dotyczące instrumentów finansowych lub ich emitentów (Dz. U. z 2005 r. Nr 206, poz. 1715). Zgodnie z powyższym autor nie ponosi jakiejkolwiek odpowiedzialności za decyzje inwestycyjne podejmowane na podstawie treści zawartych w biuletynie. Autor blogu nie świadczy doradztwa w związku z opisywanymi transakcjami ani nie udziela porad inwestycyjnych lub rekomendacji zawarcia transakcji, co oznacza, że udzielone informacje nie mają charakteru porady inwestycyjnej lub rekomendacji. Ostateczna decyzja zawarcia transakcji należy wyłącznie do Czytelnika. Autor nie występuje w roli pośrednika ani przedstawiciela. Przed zawarciem jakiejkolwiek z opisywanych na łamach bloga transakcji, każdy Czytelnik powinien, nie opierając się na informacjach publikowanych na łamach bloga, określić jej ryzyko, potencjalne korzyści oraz straty z nią związane, jak również charakterystykę, konsekwencje prawne, podatkowe i księgowe transakcji oraz konsekwencje zmieniających się czynników rynkowych.

Przyczyny zgonów w 2023 roku. Zmiany trendów.

Po wpisie sprzed dwóch miesięcy o zgonach młodych (i nie tylko) mężczyzn otrzymałem szereg pytań i pojawiły się hipotezy. Dzięki nowym danym za rok 2023 mogę się do nich odnieść, ale część spostrzeżeń nie dotyczy jedynie mężczyzn i dlatego zmieniam tytuł cyklu. 

Od kilku lat śledzę dane, które wskazują na główne przyczyny zgonu, a dla panów są to samobójstwa, ryzykowne zachowania, choroby, za którymi stoi alkohol i papierosy. Postanowiłem poszerzyć to spojrzenie o inne choroby i kwestie dotyczące obu płci. Dane czerpię z Roczników Statystycznych GUS, gdzie przyczyny zgonu są poklasyfikowane, co jest dużym ułatwieniem. 

Samobójstwa mężczyzn. Udział samobójstw w zgonach młodych staje się jeszcze bardziej wiodący. Przyczyną są nie tyle rosnące liczby bezwzględne, co ogólny spadek udziału innych przyczyn. Aby przedstawić samo zjawisko, użyłem tym razem danych przeliczonych na 100 tys. osób w danym wieku.

Co się okazuje? Samobójstw jest więcej wśród młodych, natomiast hipoteza z poprzedniego wpisu o samobójstwach starszych mężczyzn okazuje się prawdziwa: jest ich mniej w ostatnich latach. Zarazem można powiedzieć, że na krzywej wieku od 325 roku życia współczynnik niewiele się zmienia i osiąga maksimum w wieku przedemerytalnym. Ten fakt ginie w porównaniach do ogółu zgonów, a nawet w przedstawianiu liczb bezwzględnych.

Statystyka całej grupy zewnętrznych przyczyn dla 2023 roku niemal się nie zmieniła.

Alkohol. Alkohol stanowi nadal istotny udział w liczbie męskich zgonów. Politycy boją się podjąć istotnych działań, by nie utracić głosów. Łatwiej im przychodzi patrzeć na skutki alkoholizmu.

Zauważyłem natomiast ciekawe zjawisko zmniejszenia liczby zgonów w grupie wiekowej 50-64. Trudno mi na razie powiedzieć, z czego ona wynika. Wcześniejsze zgony z innych powodów, podjęcie leczenia, czy jeszcze coś innego? Ogółem klasyfikacja zgonów z powodu alkoholu jest dość słaba. W statystykach marskości wątroby stanowią około 80%. Ale ile innych przypadków to niepoprawna klasyfikacja lub brak wyodrębnienia alkoholu? Przydałaby się klasyfikacja łączna wszelkich zgonów spowodowanych alkoholem.

W długim okresie można zaobserwować poprawę we współczynnikach zgonów: jest ich mniej niż w roku 2000 czy 2010 niemal o połowę. Trudno jednak mówić o sukcesie.

Papierosy. Najbardziej ewidentnym skutkiem problemów z paleniem jest udział zgonów na nowotwory, a szczególnie raka tchawicy, płuc i oskrzeli. Dla mężczyzn ten wskaźnik niewiele zmienia się w krótkim okresie. W dłuższym widać spadek (palimy jednak mniej niż np. w 2018 roku). Lata Covid19 wyraźnie przekłamują statystyki, wskazując mniej zgonów.

Dla porównania ta sama statystyka dla kobiet:

Tu sprawy mają się odwrotnie: palenie wśród kobiet rośnie i rośnie liczba zgonów. Panie zupełnie nie wyciągają wniosków z losu panów. Nawet Covid19 nie zatrzymał trendu, dlatego uważam go za szczególnie silny.

Warto w obu przypadkach zauważyć, że istotny jest czas palenia. Im dłużej palisz, tym większa szansa na raka i zgon. Przerwanie nałogu to olbrzymia szansa na zmianę swojego losu i dosłownie uratowanie życia: organizm może się nieco zregenerować, wesprzeć odporność. Przestań palić.

Powtórzę się: gdyby Panowie zredukowali palenie choćby do poziomu kobiet, to możliwe, że to Panie umierałyby na raka częściej z powodu raka narządów, których Panowie nie mają. Ale gdyby wyeliminować palenie całkowicie, i walczyć z wirusem HPV, odpowiedzialnym za raka szyjki macicy, wdrożyć nowe szczepienia na raka jajników, to rak spadłby nisko jako przyczyna zgonów ogółem. Walka z paleniem daje olbrzymie szanse.

Ale mamy i inne zagrożenia, dotyczące obu płci niemal równo.

Cukrzyca.

Jako przyczyna zgonu cukrzyca jest groźna jak upadki czy niektóre nowotwory szczególnie w podeszłym wieku. Na wykresie negatywnie wyróżniają się lata pandemii i nie bez powodu: cukrzycy sprzyjało siedzenie w domu.

Obecnie wyróżnia się 5 typów cukrzycy, a najpopularniejsza to cukrzyca typu 2 - insulinooporna. Jej przyczyny to zwykle czynniki środowiskowe: otyłość, brak aktywności fizycznej, niewłaściwa dieta, rzadziej uwarunkowania genetyczne. Cukrzyca tego typu to zdecydowana większość zgonów, ale cukrzyca typu 1, insulinozależna, też jest groźna. Jest najczęściej diagnozowaną postacią cukrzycy u dzieci, młodzieży i dorosłych do 30tki. Tu również przyczynami są czynniki środowiskowe, a leczenie wymaga dawkowania insuliny. Inne typy cukrzycy stanowią nieznaczny procent całości zgonów z powodu tej choroby.

 W 2023 było ogółem 9698 zgonów z powodu cukrzycy, około 9% tego co wszystkie nowotwory razem wzięte. Choć nie wszystkie przyczyny cukrzycy znamy, warto postawić na właściwą wagę ciała i ruch. Można bowiem śmiało mówić o epidemii cukrzycy. Rośnie liczba zgonów w długim terminie, rośnie liczba amputacji.

Na koniec spojrzymy na jedną z wiodących przyczyn zgonów ogółem. To moje pierwsze podejście do tematu, stąd dość ostrożnie wyciągnę wnioski.

Choroby serca.

Długoterminowo nastąpiła poważna zmiana w statystyce chorób serca:

Współczynniki zgonów spadają, a wśród nich spada liczba zawałów serca. Lepiej działa zapobieganie, leczenie, mamy więcej defibrylatorów i technologii takich jak rozruszniki. Rośnie jednak kategoria chorób niedokrwiennych serca, co może być spowodowane odmienną klasyfikacją (nowe zalecenia), dość wysoko są też choroby naczyń mózgowych. 

Duże znaczenie w chorobach serca mają takie czynniki jak: nadwaga i otyłość, nadciśnienie tętnicze, wysoki poziom cholesterolu, cukrzyca, palenie, zaniedbanie aktywności fizycznej i alkohol. Krótko: to suma naszych nałogów i zaniechań.

Patrząc na przyczyny ogółu zgonów, bardzo często to sam człowiek jest sobie winien, czy to poprzez złe nawyki, czy też stwarzanie złego środowiska. Nie cudowne suplementy i magiczne obrzędy, ale to, jak żyjemy, może nam najbardziej pomóc. Gdzieś w natłoku spraw porzucamy dobre nawyki i zyskujemy złe. Może warto na chwilę się zatrzymać i sprawdzić o swoją sprawność: czy potrafię jeszcze usiąść na podłodze i z niej wstać bez podpierania? Czy włożę buty na stojąco? Ile innych ćwiczeń już nie wykonasz, a może jednak... jeszcze potrafisz, przy odrobinie starań?

Obligacje skarbowe w grudniu 2024. Co wybrać?

Ponownie nic nie uległo zmianie i od września oferta obligacji detalicznych jest ta sama! Dlatego nie spieszyłem się z poniższym wpisem.

Zestawienie ofert obligacji:

Obligacje / Warunki na:	od 2024.02	od 2024.06	od 2024.09
3M (OTS)	3%	3%	3%
Roczne (ROR)	6,05% pierwszy m-c, potem stopa referencyjna NBP	5,95% pierwszy m-c, potem stopa referencyjna NBP	5,75% pierwszy m-c, potem stopa referencyjna NBP
Dwuletnie (DOR)	6,3% pierwszy m-c, potem stopa referencyjna NBP +0,5%	6,15% pierwszy m-c, potem stopa referencyjna NBP +0,35%	5,9% pierwszy m-c, potem stopa referencyjna NBP +0,15%
Trzylatki TOS	6,4% z coroczną kapitalizacją	6,2% z coroczną kapitalizacją	5,95% z coroczną kapitalizacją
Czterolatki (COI)	6,55% pierwszy rok, potem inflacja+marża 1,25%, odsetki co roku	6,55% pierwszy rok, potem inflacja+marża 1,5%, odsetki co roku	6,3% pierwszy rok, potem inflacja+marża 1,5%, odsetki co roku
Dziesięciolatki (EDO)	6,8% pierwszy rok, potem inflacja+marża 1,5%, odsetki co roku	6,8% pierwszy rok, potem inflacja+marża 2%	6,55% pierwszy rok, potem inflacja+marża 2%
Sześciolatki (rodzinne)	6,75% pierwszy rok, potem inflacja+marża 1,75%	6,75% pierwszy rok, potem inflacja+marża 2%	6,5% pierwszy rok, potem inflacja+marża 2%
Dwunastolatki (rodzinne)	7,05% pierwszy rok, potem inflacja+marża 2%	7,05% pierwszy rok, potem inflacja+marża 2,5%	6,8% pierwszy rok, potem inflacja+marża 2,5%

Inwestycję można zakończyć wcześnie, ale to kosztuje więcej od września 2024: 0,5 zł dla obligacji ROR, 0,7 zł dla obligacji DOR, 1 zł dla obligacji trzyletniej TOS, 2 zł dla obligacji czteroletniej COI i sześcioletniej rodzinnej ROS oraz aż 3 zł dla dziesięcio- i dwunastolatniej. Opłata nie obciąża nominału, więc odejmowana jest od odsetek, o ile odpowiednio urosły lub zostały wypłacone.

Ponownie też Cena zamiany wyniesie 99,90 zł z wyjątkiem obligacji OTS. Zamiana obligacji OTS na inne rodzaje obligacji odbywa się z tym dyskontem, co może dawać pewne korzyści

Sprzedaż obligacji w październiku wyniosła 5934 mln PLN. Udział TOS wyniósł 33%, a ROR 32%, COI 18%. To niewielkie różnice względem poprzedniego miesiąca. Natomiast istotną zmianą trendu tego roku jest to, że obligacje do trzech lat sprzedają się lepiej niż dłuższe. Wystarczy poniżej porównać wysokość słupków przed i po niebieskim paskiem.

Tak sytuacja sprzyja zmiennym i nerwowych zachowaniom inwestorów, a osłabia inwestowanie długoterminowe. Być może Skarb nie chce zbyt wielu inwestycji inflacyjnych przy obecnych warunkach, tylko czy one pojawią się później?

Co wybrać: obligacje detaliczne czy lokaty, obligacje hurtowe?

Oferta banków na początku listopada wydawała się dość stabilna, jednak na koniec miesiąca wyraźnie spadła i trudno jest znaleźć rentowności 5% dla większych kwot. Być może to pomogło sprzedaży obligacji?

Obligacje hurtowe na początku listopada zyskiwały na rentowności i stałoprocentowe z gwarancją Skarbu, te najdłuższe i najbardziej rentowne, przekraczały czasem poziomu 5,9%. Pod koniec miesiąca rentowności nieco spadły, dotyczyło to też papierów zmiennoprocentowych. Taka sytuacja sprawiła, że inwestorzy mogli wybierać między długim terminem 5,9% a detalicznymi trzylatkami. Osobiście wolałem pierwszą opcję.  Nawet w terminie do dwóch lat obligacje hurtowe mogły być bardziej zyskowne w porównaniu z lokatami i kontami banków. To dość dawno niewidziana sytuacja.

Odczyty inflacji na poziomie 4,6% skłania do dalszego trzymania obligacji inflacyjnych. Z drugiej strony panuje przekonanie o spadku inflacji w ciągu roku, co może zniechęcać do zakupów. Osobiście jednak wolę nieco obligacji inflacyjnych mieć, szczególnie przy obecnej marży. Na obligacjach hurtowych z indeksacją WIBOR takie marże stanowią rzadkość.

Kolejne dwa miesiące to zwykle wzmożone zakupy obligacji na konta IKE (szczególnie EDO). Inwestorzy dokonujący jednorazowo zakupu powinni wiedzieć, że w ten sposób zwiększają szansę na trafienie tzw. złej daty. Nie wątpię też, że analitycy Skarbu znają tę tendencję i nie będą za nią nagradzać warunkami emisji.