Konferencja składała się z dwóch sesji. Pierwsza była faktycznie wspomnieniem historii funkcjonowania Rządowej Rady Ludnościowej, od jej powołania, przez prowadzoną działalność i prace za czasów poszczególnych sekretarzy generalnych i przewodniczących.
Druga część to panel dyskusyjny dotyczący wyzwań demograficznych i przyszłości Rady i ta część bardziej przykuła moją uwagę.
Wystąpili znani polscy demografowie, można powiedzieć, najbardziej szanowani i uhonorowani w środowisku. To rzadka okazja, by zobaczyć ich na jednym filmie.
W obu częściach znalazłem wypowiedzi, które mnie zaskoczyły, świadczące o tym, o czym w środowisku demografów się dyskutuje, czym żyje, jakie są oczekiwania. Takie, po których nastawiłem uszy, choć środowisko demografów raczej ostrożnie waży słowa. Będę te poszczególne fragmenty linkować poniżej, wskazując czas na wideo. Pierwszy dotyczy wstępu konferencji.
22:00 Słyszymy, że GUS ma konkurencję na rynku informacji, a włodarze muszą sami liczyć ludność, potrzebne są badania zachowań prokreacyjnych.
W kolejnych wystąpieniach pierwszej części prelegenci opowiadają o historii, posiłkując się dokumentami i wspomnieniami, podkreślając rolę Rady i dokonania. W tej pierwszej części niektóre wystąpienia są rozwlekłe, przyznam, że nie wszystkie mnie interesowały, historyczne aspekty funkcjonowania RRL mogą być jednak ciekawe dla osób szukających genezy i relacji świadków z tych 50 lat, z faktami o realiach swojej pracy.
58:00 Prof. Szymborski interesująco opowiada o czasach z lat 1999-2016. To już historia najnowsza, w której podkreślona jest rola zdrowia i profilaktyki na demografię. Pojawia się hasło: prawda, dobro, mądrość i wspomnienie prof. Strzeleckiego.
1:17:50 Wypowiada się prof. Piotr Szukalski: opowiada o ostatnich latach, czasach prof. Józefiny Hrynkiewicz. Sama p. Hrynkiewicz nie wystąpiła ("nie mogła uczestniczyć") z nieznanych powodów. Między liniami odczytuję niską ocenę współpracy w tych czasach ze stroną rządową (pełnomocnik rządu do spraw demografii). Rada opiniowała Strategię Demograficzną 2040 i jak wspomina, pierwsza wersja dokumentu nie nadawała się do publikacji. Profesor podkreśla edukacyjny i popularyzatorski funkcji III Kongresu Demograficznego i konferencji regionalnych. Kończy troską o przyszłość działań i roli Rady.
1:29:20 Refleksja prof. dr hab. Elżbiety Gołaty: "koniec ery tradycyjnych spisów ludności, patrzę tutaj na pana prezesa GUSu"... "mam nadzieję, że dostęp do danych nie będzie raz na 10 lat, bo to zdecydowani za rzadko.. do takich danych, które by interesowały włodarzy lokalnych"
1:33:45 Były Sekretarz Generalny Rady Ludnościowej, profesor Ochocki, jest zszokowany badaniem wskazującym, że Polska się skurczy do 16 mln osób!
2:10:50 Dwukrotnie pojawia się oczekiwanie, że politycy będą słuchać rekomendacji Rady
2:15:20 Wypowiada się profesor Śleszyński, nawiązując do triady prawda-dobro-mądrość. Przy czym pierwszym dążeniem do prawdy jest... liczenie ludności. Śleszyński życzy prezesowi GUS odwagi. Mówi, by nie ulegać koniunkturom, wskazuje też, że demografia jest "słabo słyszalna" i potrzeba wzmocnić kadrę demografii. Wiedza w gminach o demografii jest żadna, profesorów mało. "Jeśli ma nas być 16 mln, to Polski już nie będzie".
W kolejnych głosach pojawia się troska o komunikację społeczną i komunikację na linii demografowie-administracja rządowa. Przejdę do wystąpień po przerwie — to jest wielka petarda!
4:15:30 Sesja druga to dyskusja panelowa "Polityka ludnościowa i związane z nią wyzwania na przyszłość". W tej części oprócz demografów pojawiają się osoby implementujące polityki. Panel zaczyna się stwierdzeniem, że wyzwania się nie zmieniły przez lata.
4:19:30 Prof. Anna Matysiak odnosi się do kwestii polityki ludnościowej i dzietności, podając przykład i wyniki jednego z najnowszych eksperymentów dotyczącego przyczyn niskiej dzietności. Warto posłuchać! Respondenci eksperymentu wskazywali, kiedy łatwiej zdecydowaliby się na dziecko w różnych scenariuszach, np. lepsza sytuacja mieszkaniowa, zawodowa oraz... prawo do aborcji. Tak, ten czynnik w badaniu miał wysoką wagę. Jest to jawne zaprzeczenie poglądu, że ostre prawo aborcyjne ma pozytywny wpływ na dzietność. Profesor ponownie zabrała głos w 5:58:20 odpowiadając na pytania o gorszych perspektywach dzieci na wsi i o przebiegu eksperymentu. Mówi też o cichej prywatyzacji sektora opieki zdrowotnej i edukacji.
4:32:00 Dyrektor departamentu polityki społecznej stolicy, Tomasz Pactwa, opowiada o żłobkach. Żłobków będzie nadal przybywać, nawet do 100 tys. miejsc w ciągu dwóch lat, a do końca roku możliwe jest przebicie proporcji 50% miejsc w relacji do liczby dzieci 1 i 2 lata. Wskazuje jednak, że nie wszędzie żłobki będą mogły powstać.
4:43:30 Prof. P. Kaczmarczyk bardzo ciekawie opowiada o emigracji i imigracji. Wskazuje na problemy z rejestracją migracji. Podaje przybliżone dane o liczbie migrantów, wskazuje udział 7% imigrantów w rynku pracy. Nie jesteśmy gotowi na multikulturowe, multietniczne społeczeństwo, a polaryzacja i polityzacja tematu nie służy dobrej polityce migracji, twierdzi.
4:57:40 Mówi minister prof. dr hab. Maciej Duszczyk. Omawia aktualne ustawy i narzeka na podejście Konfederacji do polityki migracyjnej. Wskazuje problemy jak fejkowe agencje zatrudnienia. Tłumaczy jak migranci kontrybuują do budżetu. Świat polityki i realnych potrzeb się rozmija: "Żyjemy w matriksie".
5:10:30 Prof. Błędowski mówi o polityce senioralnej. Wskazuje na "gerontologizację" polityki: nacisk społeczny i przewaga liczebna elektoratu emerytów wpłynie na politykę, zdominowanie ich potrzeb względem innych i ryzyko "prezentów" wyborczych. Jednocześnie widzi potrzebę rozwoju usług instytucjonalnych dla seniorów. Jak wskazuje, dotąd uważano, że sprawa starości to sprawa rodziny, co zwalniało państwo z obowiązków. Dziś to nasza wspólna sprawa.
5:20:22 Dyrektor Jakub Sawulski ujawnia, że jedną z trzech głównych strategii średniookresowej rozwoju kraju jest łagodzenie zmian demograficznych i adaptacja do zmian demograficznych. Demografia ma przejść do mainstreamu. Jest 90 gmin w Polsce, gdzie populacja seniorów 65+ przekracza 25%. W ciągu 10 lat będzie to ponad 990 gmin, czyli 40% wszystkich gmin. Opowiada o programach aktywnego starzenia się, o sieci połączeń transportowych, pracach nad wykluczeniem komunikacyjnym. Ponownie zabrał głos 6:13:45 odpowiadając na pytania politykę mieszkaniową i o trudne przypadki transportu publicznego, sugerując potrzebę wyższych wydatków i tak nietypowych rozwiązań jak transport indywidualny.
5:44:35 Głos z sali zabiera prof. Monika Stanny. Pyta, czy nie lepiej mitygować wyzwania demograficzne w mieście? Im dalej od miasta, tym jest gorzej. Wskazuje na badanie z Podlasia: na 10 gmin ze spadkiem populacji żadna z gmin nie wie, co robić, i nie ma na to pieniędzy; nie robi nic albo udaje, że robi. 1/4 sołectw w kraju nie ma komunikacji publicznej. Sugeruje otwarcie transportu szkolnego na to wyzwanie. Wzywa do balansowania podażą do popytu rozwiązań demograficznych, szczególnie w gminach biednych, gdzie brakuje nawet ludzi do realizacji pomysłów. "My czasami w Instytucie zastanawiamy się: jak mądrze zwijać demograficznie niektóre obszary?" Wszyscy mówią o wzroście i rozwoju, a może właśnie trzeba myśleć o innym rozwiązaniu.
6:06:16 Dyrektor Tomasz Pactwa krótko o programie 500+: eksperci z innych krajów dziękują Polsce, że pokazała, że wydatkowanie 66 miliardów nie podnosi dzietności i nie ma sensu. Sugeruje tym samym, że wydano te pieniądze bez żadnych badań. Opowiada o programie "Aktywny rodzic".
6:17:00 Zakończenie i podsumowanie oficjalne przewodniczącej RRL, prof. dr hab. Agnieszki Chłoń-Domińczak. Nakreślenie kierunku kolejnych działań Rady.
Moje podsumowanie.
Środowisko demografów chce zmian. Przede wszystkim, zmian w liczeniu ludności przez GUS, stwierdzenia o włodarzach chcących informacji powtarzało się co najmniej kilkukrotnie. Wyraźna jest też krytyka komunikacji ze stroną rządową, a szczególnie w czasach prof. Hrynkiewicz, której nieobecność jest symboliczna.
Padają słowa i informacje, które nie miały szansy (ba, prawa) paść za kadencji PiS jako niewygodne i niezgodne z linią partii. Krytyka rozwiązań, zawoalowana krytyka Strategii Demograficznej 2040.
Pojawiają się cenne informacje o planach, o najbliższej przyszłości. Osobiście odbieram je jako nadzieję na zarówno lepsze badania, jak i działania strony rządowej. Powiało wiatrem zmian. Demografia wchodzi do mainstreamu.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz