Sam sobie zwaloryzuj emeryturę (za urlop wychowawczy, studia)

Wiele osób czeka na waloryzację emerytur w 2019, która będzie miała mieszany, kwotowo-procentowy charakter. Dużo też pisze się i dyskutuje o emeryturze socjalnej dla matek czworga dzieci (dodajmy, najniższej), ale nadal wiele osób nie zna możliwości podwyższenia emerytury, jakie weszły w życie w 2015 r. i nie skorzystało na nowych zasadach.​

Jedna możliwość dotyczy części kobiet, które na emeryturze już są. Prasa nazwała tę zmianę "dodatkiem do emerytury za dzieci" lub za urodzenie dziecka zupełnie niesłusznie. Chodzi o podwyższenie kapitału początkowego w ZUS w przypadku kobiet, które korzystały z urlopu wychowawczego.

Panie urodzone po 1949 roku, które przeszły na emeryturę po 1999 roku i przed majem 2015 roku, a wykorzystywały urlop wychowawczy na opiekę nad dziećmi, mogą być zainteresowane tą zmianą. Właśnie w maju 2015 roku zmienione zasady weszły w życie podczas wyliczania emerytur, natomiast nie zostały automatycznie zastosowane dla emerytek z roczników wcześniejszych.

Zasady po zmianie umożliwiają doliczenie okresu opieki nad dzieckiem (dziećmi) po 1,3% podstawy wymiaru kapitału początkowego za każdy rok opieki, łącznie nie więcej niż 6 lat.Urlop wychowawczy i urlop bezpłatny będzie traktowany jako okres składkowy. Nieprawdą jest, że jest to dodatek za urodzenie dziecka. Nie ma bowiem znaczenia, ile dzieci się urodziło, a jedynie fakt przebywania na urlopie wychowawczym (nawet długim na jedno dziecko).

Jaki będzie skutek zastosowania tych zasad? Wyższy kapitał początkowy przełoży się na wyższe emerytury. W paru przypadkach wśród moich znajomych podwyżka kapitału początkowego przy urlopach znacznie krótszych niż maksymalny spowodowała podwyżkę emerytury o 200 zł. W bardziej krańcowych przypadkach spodziewałbym się nawet dwukrotnie więcej. Czytałem jednak też wywiad z osoba, która zyskała tylko 8 zł/m-c. Jest to więc kwestia dość indywidualna.

Istnieje też od paru lat zmiana dotycząca byłych studentów.
Na ciut wyższą emeryturę mogą też liczyć osoby, które studiowały na studiach dziennych i przeszły na emeryturę przed majem 2015, ale po 1998 roku. Istnieje szansa, że do kapitału początkowego nie naliczono im pełnego okresu studiów, a jedynie część adekwatną do 1/3 okresów składkowych do 1998 roku. Sprawę wyjaśnia artykuł TUTAJ

W maju 2015 zaszło jeszcze kilka innych zmian w zasadach, które mogą okazać się korzystne. Np. można przeliczyć emeryturę na podstawie tablic trwania życia z chwili osiągnięcia wieku emerytalnego, a nie złożenia wniosku o emeryturę. Ponieważ statystycznie żyjemy coraz dłużej, to wydłużenie wskaźnika dalszego trwania życia jest prawdopodobne, a to obniża emeryturę. Aby sprawdzić, który wskaźnik jest korzystniejszy, należy znaleźć tablice na stronach GUS.

Aby wystąpić o przeliczenie emerytury, należy zgłosić się do ZUS i wypełnić druk ZUS-ER-WPS-02. Jak widać, zmiany w przepisach czasem umykają nam i raz na jakiś czas warto porozmawiać w ZUS o przeliczeniu emerytury. Szkoda, że nie dzieje się to automatycznie, a nie jak obecnie na wniosek emeryta. Część osób nie znając swoich praw po prostu traci. Jeśli ktoś z Twoich bliskich jest na emeryturze, powiedz mu o tych zmianach i zasugeruj przeliczenie emerytury na nowych zasadach - jeśli uzyskana kwota będzie niższa, zawsze można pozostać na starych zasadach.